Kategori: Makaleler

Tarihi Kim Yapar? Zamanın Akışında İnsan, Güç ve Anlam Üzerine Felsefi Bir Düşünme Bir filozof, zamanı yalnızca ölçülen bir süreç olarak değil, insanın varoluşunun dokusuna işlenmiş bir anlam alanı olarak görür. Tarih bu anlam alanının yazıya dökülmüş halidir; insanın kendini, geçmişini ve dünyayı anlamlandırma çabasıdır. Ancak şu soru hâlâ yankılanır: “Tarihi kim yapar?” Bu soru, yalnızca bir tarihçinin değil, bir filozofun da kalbini kurcalar. Çünkü bu sorunun cevabı, hem insanın özgürlüğüne hem de kaderine dair derin bir sorgulamayı içinde taşır. Epistemolojik Perspektif: Tarihi Kim Bilir, Kim Anlatır? Epistemoloji, yani bilginin doğasıyla ilgilenen felsefe dalı, bu soruya önce bilgi üzerinden yaklaşır.…

“Kan Davası” Kaç Sayfa? Sayfa Fetişizmine Karşı Cesur Bir Itiraz Tek cevap yok: Reşat Nuri Güntekin’in Kan Davası romanı farklı baskılarda 252–352 sayfa arasında değişiyor; Balzac’ın La Vendetta’sı (Türkçede “Kan Davası”) ise 40–104 sayfa aralığında yayımlanmış. Kaynaklar aşağıda. Net söyleyeyim: “Kaç sayfa?” diye ısrar etmek, roman deneyimini küçülten bir refleks Edebiyatı dakikayla, kitabı santimetreyle ölçmek… Cesurca söyleyelim: “Kan davası kitabı kaç sayfa?” diye başlamak, meseleye ters yerden girmek. Çünkü ortada tek bir “Kan Davası” yok; iki farklı yazarın (Reşat Nuri & Balzac) eserleri ve onlarca baskı bulunuyor. Üstelik sayfa sayısı, punto boyutundan kâğıt ebatına ve önsöz/sonsöz eklerine kadar değişen teknik…

Kamu Faaliyetleri Nelerdir? Konfor Alanını Dağıtan Bir Eleştiri Cesur olalım: “Kamu faaliyetleri” çoğu zaman hayatımızı kolaylaştırması gerekirken, yer yer alışkanlıklar, hantallık ve siyasetle kirlenmiş öncelikler arasında nefes alamıyor. Evet, yollar yapılıyor, hastaneler açılıyor, okullar var… Ama sorum şu: Kamu gerçekten kamu için mi çalışıyor, yoksa kamu adına konuşan azınlığın çıkarlarını mı kolluyor? Bu yazı, tartışmayı harlamak için yazıldı. Sevgiyle değil; adaletle, şeffaflıkla ve sonuç odaklı bir öfkeyle. Kamu faaliyetleri, yalnızca “hizmet sunumu” değildir; güç, kaynak ve meşruiyetin kimlere, hangi yöntemle dağıtıldığına dair siyasal bir tercihler manzumesidir. Kamu Faaliyetleri Nelerdir? Çekirdek Alanların Kısa Anatomisi Temel hizmetler: Eğitim, sağlık, güvenlik ve adalet…

Lazer Güdümlü Füze Nasıl Çalışır? — Bir Ekonomistin Gözünden Kaynakların Yönü ve Piyasanın Güdümü Giriş: Kaynakların Kıtlığı, Seçimlerin Ağırlığı Bir ekonomist için her şeyin başlangıcı kıtlıktır. Sınırlı kaynaklar karşısında sınırsız ihtiyaçlar, insan davranışlarını şekillendirir. Bu denge arayışı, yalnızca tüketici davranışlarında değil, devletlerin savunma stratejilerinde de kendini gösterir. Lazer güdümlü füze bu noktada, kıt kaynakların yüksek teknolojiyle birleştiği, maliyet-fayda analizinin en uç örneklerinden biridir. Ekonomik açıdan bakıldığında, bu füze bir askeri ürün olmanın ötesinde, kaynak tahsisi, stratejik yatırım ve teknolojik verimlilik meselesidir. Lazer Güdümün Mekanizması: İsabetin Ekonomisi Lazer güdümlü füzeler, hedeflerini yansıtılan lazer ışınını takip ederek bulur. Bu sistem, pahalı radar…

Güdümsüz Ne Demek Argoda? Edebiyatın Sözlüğünde Bir Yalpalama Kelimelerin Gücü ve Edebî Dönüşüm Dil, insanın iç dünyasının haritasıdır; her kelime bir duygunun, bir düşüncenin, bir yarım kalmış hikâyenin yankısıdır. Bir kelimenin anlamı yalnızca sözlükte değil, onu kullanan insanın tonunda, sessizliğinde, öfkesinde saklıdır. “Güdümsüz” kelimesi de tam bu türden bir sözcüktür — başıboşluğun, yönsüzlüğün, bazen de isyanın adıdır. Argo dilinde ise bu kelime, bir eksikliği, bir yitimi, bir sistem dışılığın estetiğini taşır. Güdümsüz: Sözcüğün Katmanlı Anlamı Sözlükte “güdümsüz”, yönlendirilmeden, kontrol edilmeden ilerleyen, kendi rotasını belirlemeyen ya da belirleyemeyen şeyler için kullanılır. Ancak argo dilde bu kelime, bireyin kendi içinde savrulduğu, kimsenin…

Gözünmek Ne Demek? Öğrenmenin Dönüştürücü Gücüyle Bakmak Öğrenmek, insanın kendini sürekli yeniden inşa ettiği bir yolculuktur. Eğitimci olarak sınıfa her adım attığımda bunu hissederim: her bakış, her sessizlik, her soru aslında bir dönüşümün başlangıcıdır. Öğrencinin gözünde beliren o merak kıvılcımı, “öğrenmenin mucizesi”nin en saf hâlidir. Peki ya “gözünmek” kelimesi? Belki de bu kıvılcımın dilimizdeki en eski izlerinden biridir. “Gözünmek”, yalnızca bir kelime değildir; bakmanın, anlamanın ve fark etmenin derin bir ifadesidir. Gözünmek: Dilin ve Anlamın Katmanlarında Bir Yolculuk Türkçede “gözünmek” kelimesi, genellikle “bir şeyi kıskanmak, imrenmek, başkasında olanı istemek” anlamında kullanılır. Ancak bu kelimenin pedagojik açıdan çok daha derin bir…

Hangi Damarlarda Kapakçık Vardır? Kanın Akışını Yönlendiren Sessiz Kahramanlar İnsan bedeni, sayısız detayın kusursuz uyumuyla çalışan muhteşem bir sistemdir. Her bir organ, her bir hücre, yaşamı sürdürmek için uyum içinde çalışır. Ama bazen, en hayati görevleri üstlenen küçük kahramanlar gözden kaçar. İşte bu yazıda, kanın akışını düzenleyen, ters yönde gitmesini engelleyen ve bizi sağlıklı tutan o minik ama mucizevi yapılardan bahsedeceğiz: damar kapakçıkları. Çoğumuz damarların yalnızca kan taşıyan tüpler olduğunu düşünürüz, oysa onların içinde adeta “trafik ışıkları” gibi çalışan, yön belirleyen yapılar vardır. Peki bu kapakçıklar hangi damarlarda bulunur ve neden bu kadar önemlidir? Gelin, bu konuyu verilerle, gerçek yaşam…

Göz Sıvı mı? Duyguların Şeffaf Aynasında Bir Psikolojik Yolculuk Bir psikolog olarak, insan davranışlarını gözlemlerken her zaman en sıradan sorularda bile büyük anlamlar bulurum. “Göz sıvı mı?” sorusu, ilk bakışta biyolojik bir merak gibi görünür. Ancak psikoloji açısından bakıldığında bu soru, duyguların doğası, algının derinliği ve insanın kendi iç dünyasına dair farkındalığı üzerine düşündürür. Göz gerçekten sıvıdır — ama bu sıvılık sadece fizyolojik bir özellik değil; aynı zamanda ruhun, bilincin ve duyguların akışkanlığını da temsil eder. Bilişsel Psikoloji Perspektifi: Görmek mi, Algılamak mı? Bilişsel psikoloji bize, görmenin sadece fiziksel bir süreç olmadığını öğretir. Göz, yalnızca ışığı değil, anlamı da yakalar.…

Babüsselam Kapısı Ne Demek? Farklı Bakış Açılarıyla Derin Bir Yolculuk Hayatın anlamını, kelimelerin köklerini ve sembollerin taşıdığı derin anlamları keşfetmeyi seven biri olarak bugün sizlerle çok özel bir konuyu konuşmak istiyorum: Babüsselam Kapısı. Belki daha önce duydunuz, belki de ilk kez karşılaşıyorsunuz. Ama emin olun, bu kelimenin taşıdığı anlamı ve arkasındaki farklı düşünce dünyalarını keşfettikçe siz de benim gibi büyüleneceksiniz. Gelin birlikte bu anlamlı kapının ardında yatan düşüncelere göz atalım. — Babüsselam Kapısı Ne Anlama Gelir? “Babüsselam” kelimesi Arapça kökenlidir ve iki kelimenin birleşiminden oluşur: “bab” (kapı) ve “selam” (barış, esenlik, selamet). Dolayısıyla kelime tam anlamıyla “Barış Kapısı” veya “Selam…

Grafoloji Uzmanı Kimdir? Yazının Ontolojisi, Bilginin Etik Sınırları Bir filozofun masasının üzerinde duran boş bir sayfa, insanın kendi varoluşuna dair bir metafor gibidir. Kalem eline geçtiğinde yalnızca kelimeler değil, varlığının izleri de o sayfaya akar. İşte grafoloji uzmanı, tam bu noktada devreye girer — o, yazının biçiminden insanın ruhuna açılan bir kapıyı aralar. Ama felsefi bir soru bizi hemen karşılar: Bir insanın yazısından gerçekten kim olduğunu anlayabilir miyiz? Bu sorunun cevabı, yalnızca psikolojiye değil, aynı zamanda etik, epistemoloji ve ontolojiye uzanan derin bir tartışmayı gerektirir. 1. Ontolojik Perspektif: Yazı Bir Varlık mıdır? Ontolojinin temel sorusu şudur: “Varlık nedir?” Grafolojide bu…